Het bestuur van het Utrecht Queer Culture Festival interviewde de genomineerden van de Annie Brouwer-Korf prijs, Colored Qollective, Dynamiq Voices en QUS. Hieronder het interview met het kernteam van QUS.
“Eervol, een geweldige erkenning voor ons werk”
Queer U Stories is één van de genomineerden voor de Annie Brouwer-Korf prijs 2025. Wij spraken met teamleden Nine Geertman, Justine Allasia, Gianna Mula, Laura Meijer, Maurice van Lieshout, Eric Vocking, Marijke Huisman, Evert van der Veen en Iris Bouman om deze genomineerde beter te leren kennen.
Wat is QUS?
Queer U Stories staat voor Queer Utrecht Stories of voor ‘queer your stories’. De QUS-leden onderzoeken de Utrechtse queer geschiedenis en beschrijven en presenteren die aan een breed queer en non-queer publiek. Dat gebeurt via verschillende media: een website (www.queerustories.nl), een boek, begeleide wandelingen, een papieren en een online wandelroute, lezingen en presentaties, een reistentoonstelling, een nieuwsbrief en berichten op de sociale media. Zoals teamlid Nine Geertman (ontwerper tentoonstelling en fotograaf) het formuleert:
QUS laat mij zien dat queers altijd al een onderdeel van onze geschiedenis zijn geweest ook al ontbreken ze vaak in de gangbare geschiedenisboeken. Zonder deze geschiedenis zou ik mijn leven niet kunnen leiden zoals ik dat nu doe.
Queer U Stories wil de verborgen geschiedenis aan het licht brengen van sodomieten, tribaden, urningen, homoseksuelen, lesbiennes, homofielen, flikkers, potten, transgenders en andere lhbtqia+ inwoners van Utrecht. QUS corrigeert daarmee het dominante beeld van de geschiedenis waarin voor queer personen en gebeurtenissen zelden een plaats is. Het kernteam van Queer U Stories bestaat uit tien mensen in leeftijd variërend van 27 tot 76 jaar, met drie verschillende nationaliteiten (Nederlands, Frans, Italiaans), met uiteenlopende achtergronden, kennis en kundes en met een lange of korte geschiedenis in de queer emancipatiebeweging.
Waar komen wij vandaan?
Wat de leden gemeen hebben is hun interesse in de lhbtqia+ geschiedenis van de stad Utrecht, het besef dat die geschiedenis medebepalend is voor de positie van de queer gemeenschap anno 2025 en de overtuiging dat het belangrijk is die geschiedenis op verschillende manieren voor zo veel mogelijk mensen – queer en niet-queer – zichtbaar te maken. Justine Allasia (onderzoeker, schrijver, gids en beheerder Engelstalige sociale media):
Ik vind het voor queer mensen belangrijk te weten waar we vandaan komen en het kan voor hen ook geruststellend zijn te weten dat we zijn er altijd geweest. Voor non-queer mensen is interesse in queer geschiedenis een goede manier om solidair te zijn.
Hoe het begon en verder ging
De oorsprong van Queer U Stories ligt in 2016. De toen kersverse wethouder diversiteit Kees Diepeveen was zo enthousiast over een queer-historische wandeling door de Utrechtse binnenstad dat hij Evert van der Veen en Kees van den Berg vroeg een permanent project te ontwikkelen. Zij maakten een eerste versie van een online Utrechtse regenboogcanon die gelanceerd werd op Coming Out Day 2021. Sindsdien is de canon enorm uitgebreid mede dankzij de inbreng van verschillende historici in het QUS-team en de bijdragen van gastauteurs. En er komen steeds nieuwe verhalen bij die een plaats krijgen in een van de drie afdelingen: gebeurtenissen, personen en verdieping. Sinds de lancering heeft de site zo’n 20.000 unieke bezoekers getrokken. Alle online informatie is beschikbaar in het Nederlands en het Engels.
Queer geschiedenis zichtbaar maken
De canon inspireert ook anderen om de Utrechtse queer geschiedenis zichtbaar te maken. Queer U Stories leverde en levert van haar kant bijdragen aan de programmering van onder andere het Utrecht Queer Culture Festival, Culturele Zondag en De Utrechtse Nacht van de Geschiedenis. De tentoonstelling was tot nu toe te zien in het stadhuis en het provinciehuis en is tijdens het Utrecht Queer Culture Festival te bezoeken in het Volksbuurtmuseum. Wandelingen (in het Nederlands en Engels) werden verzorgd voor individuele deelnemers en uiteenlopende queer en non-queer groepen, van Amerikaanse Summerschool-studenten tot roze medewerkers van de Jaarbeurs.
Samenwerken aan zinvolle, concrete projecten
Gevraagd naar de betekenis van Queer U Stories voor hen persoonlijk noemen de teamleden vooral de samenwerking met ‘gelijkgestemden’ die ‘tegelijkertijd onderling heel verschillend zijn.’ En ze worden gemotiveerd door het werken aan een doel dat ze belangrijk vinden voor alle Utrechtenaren en Utrechters.
Gianna Mula (onderzoeker en schrijver):
QUS is voor mij een geweldige manier om queer Utrechters hun verhaal terug te geven dat lang verborgen was.
Laura Meijer (onderzoeker en schrijver):
Door aan QUS deel te nemen leer ik zelf ook veel over de geschiedenis van lhbtiqa+-ers in Utrecht, wat ik heel belangrijk en waardevol vind.
Maurice van Lieshout (onderzoeker, schrijver, medeauteur boek en gids):
We leren ook veel van elkaar: de oudere leden van de manier waarop de jongere leden tegen queer geschiedenis aankijken en sociale media gebruiken, de jongere leden van de onderzoeks- en schrijftips van de ouderen.
Eric Vocking (ontwerper logo en Queer City Map en technisch ondersteuner site):
De queer geschiedenis was ook voor mijzelf nooit zo zichtbaar. Ik vind het mooi daar vanuit mijn vakgebied – grafische vormgeving – ondersteunend in te kunnen zijn.
Eer en erkenning
’Eervol, een geweldige erkenning voor ons werk’, luidt de unanieme reactie op de nominatie voor de Annie Brouwer-Korf prijs 2025. Marijke Huisman (onderzoeker, schrijver, mede-auteur boek en gids):
In onze canon hebben we een venster over de ABK-prijs met alle prijswinnaars tot nu toe. Dat is een indrukwekkende lijst van mensen en groepen die zich vaak al decennia inzetten.’
Justine:
De nominatie versterkt het gevoel dat we iets nuttig en goed doen voor de (queer) mensen in Utrecht.
Laura Meijer (onderzoeker en schrijver):
Het voelt ook een beetje onwerkelijk, helemaal als je de lijst van eerdere genomineerden ziet.
Voor enkele leden heeft de nominatie een bijzondere betekenis. Evert van der Veen (initiatiefnemer, coördinator, mede-auteur boek, gids en webmaster):
Annie Brouwer-Korf zelf is mij zeer dierbaar. Kort voor haar overlijden voltrok ze het huwelijk van mij en mijn man Jan Scheepstra. En ik was diep ontroerd toen de prijs in 2008 postuum aan Jan werd toegekend en ik die in ontvangst mocht nemen.
Kees van den Berg (initiatiefnemer en contactpersoon andere (queer) organisaties):
Ik ben als LHBTI-beleidsadviseur en daarna als jurylid jaren lang nauw betrokken geweest bij de nominatie en uitreiking. Geweldig dat QUS nu genomineerd is en dat ik nu, niet als jurylid, maar als teamlid bij de uitreiking aanwezig mag zijn.
Toekomst
Geschiedenis verandert voortdurend en is nooit af. Dat geldt ook voor het werk van Queer U Stories. Uitbreiden en verdiepen van de informatie op de site is en blijft een constante in de QUS-activiteiten. Naast plannen voor een fietsroute, opname van de Regenboogcanon in de Canon van de Nederlandse Geschiedenis en een educatieproject (alle drie in voorbereiding) zijn er wensen die minder makkelijk op korte termijn te realiseren zijn.
Het gaat om twee voornemens die QUS enorm belangrijk vindt: verbreden van de informatie over de Utrechtse queer geschiedenis en het zichtbaar maken van die geschiedenis in de stad. Iris Bouman (onderzoeker en schrijver, beheerder sociale media):
We willen meer aandacht besteden aan de groepen binnen de queer gemeenschap die ook in onze canon nog te weinig een plaats hebben, met name queer van kleur, trans en intersekse personen.
Maurice:
Tijdens onze wandelingen staan we steeds voor panden waar van buiten niets herinnert aan de queer geschiedenis die ze vertegenwoordigen: geen plaquette, foto, qr-code, naambordje, niets. We willen die geschiedenis veel meer zichtbaar maken in de stad.
Evert:
Zelfs op de plaquette op het geboortehuis van Wim Sonneveld, die naast Utrechter ook Útrechtenaar was, ontbreekt iedere verwijzing naar zijn privé-leven.
Prijzengeld
Mocht QUS de Annie Brouwer-Korf prijs 2025 winnen, dan willen de leden het geld besteden aan verbeteren van de zichtbaarheid van de queer geschiedenis in de stad. Om dat te realiseren zijn bondgenoten nodig. Het bestuur van de historische vereniging Oud-Utrecht heeft zijn steun al uitgesproken en ook van de kant van de Gemeente Utrecht (verantwoordelijk wethouder en beleidsambtenaren) zijn de eerste reacties positief. Naast ‘kleine’ verwijzingen in de vorm van bordjes, plaquettes en qr-codes is de ultieme wens van QUS:
een grote muurschildering die inwoners en bezoekers van de stad vervult met trots en bewondering.
English (UK)